کارنامه موفق فناوری بیم (BIM) در دانشگاه بیرمنگهام
ساختمان کورزن نخستین تجربه تمام عیار فناوری بیم (BIM) در دانشگاه شهر بیرمنگهام محسوب می‌شود. برای این پروژه یکی از دقیق‌ترین مدل‌های سه‌بعدی تهیه شد و مجموعه‌ای جامع از تسهیلات قابل اجرا در BIM، به اجرا درآمد.
بیمانا: ساختمان کورزن، اکنون یکی از ارکان اساسی پردیس دانشگاه بیرمنگهام محسوب می‌شود و به جز درب اصلی ورود و خروج دانشگاه، به منظور کانونی برای فعالیت دانشجویان در محوطه دانشگاه مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ساختمان مجموعه‌ای سه بخشی است. ساختمال دوطبقه میانی از کتابخانه، رستوران، سرویس‌های دانشجویی و اتحادیه دانشجویی تشکیل شده است. کافه بار تاریخی Eagle and Ball نیز در همین ساختمان قرار دارد؛ بنایی قدیمی که به خاطر اهمیت تاریخی و ارزش معماری آن به ثبت ملی رسیده است. دو بال 5 و 6 طبقه نیز توسط فضای میانی دانشکده‌های بازرگانی، علوم اجتماعی و حقوق، هنر، طراحی و رسانه و ریاست دانشگاه را به هم متصل می‌کند.
دیوید سیمسون، مدیر بخش فناوری بیم (BIM) در شرکت اتحادیه معماران در مورد این پروژه گفت: «پس از دریافت اطلاعات لازم و تجمیع پارامترهای مدل‌ها، بر روی روشی برای توافق بر سر اینکه چه کسی، چه اطلاعاتی را، به کدام بخش از مدل و درچه زمانی و چگونه وارد کند، وارد گفتگو شدیم.»
وی افزود: «به جای ثبت داده‌ها COBie ، جلساتی جهت تعیین اطلاعات و داده‌های قطعی مورد نیاز انجام گرفت. سپس برنامه‌ریزی برای قراردادی که بعداً ماتریس اطلاعات نامیده شد، برگزار گردید. در این ماتریس، اطلاعاتی که قرار است در فناوری بیم (BIM) مدل شود، کاملاً مشخص شده است.»
ابزارها و نرم‌افزارها
در این پروژه فرآیند شناسایی تداخلات (clash detection) طراحی با استفاده از نرم افزار Autodesk BIM 360 Glue، به نحوی موثر و کارآمد، انجام شد. از لینک Ideate BIM برای برنامه‌ریزی‌های موارد مدل شده در BIM و انتقال به هر بسته کاری از نرم‌افزار Revit گرفته تا Excel، مورد استفاده قرار گرفت. این امر به پیمانکاران فرعی و نصابان امکان تکمیل داده‌های درحال اجرا را، می‌دهد. این داده‌ها دوباره به مدل‌های Revit وارد می‌شوند تا در مدل اصلی فناوری بیم (BIM)، در جای مناسب خود، جاگذاری شوند.
استفاده از نرم‌افزار Revit به‌عنوان ابزار اصلی طراحی از مرحله دوم RIBA تا مرحله تکمیل عملی پروژه، برای تمام مشاوران و پیمانکاران الزامی بود. در آینده این نرم‌افزار برای مدیریت ساختمان پس از تحویل آن نیز، به کار گرفته خواهد شد.
شناسایی تداخلات در طراحی با استفاده از نرم‌افزار کارآمد Autodesk BIM 360 Glue انجام شد و این موضوع موجب شد مدل‌های نرم‌افزار Revit به فضای ابری منتقل شوند و درنتیجه همه افرادی که در پروژه فعالیت می‌کردند از طریق جستجوی اینترنتی به اطلاعات مورد نیاز، دسترسی پیدا کنند. گروه مدیران می‌توانستند با استفاده از آیپدهای خود ابتدا بارکدهای نصب شده روی درها را اسکن کنند و سپس از طریق اپلیکیشن BIM 360 Field ، مدل را برای دیدن کامل اتاق باز کنند.
سیمسون در این زمینه گفت: «شناسایی تداخلات با استفاده از روشی که ما اتخاذ کردیم بسیار کارآمد شد، به خصوص هنگامی که بر روی این برخوردها یا (Clash) ها، نظرات مختلفی بیان می شد. وقتی دانشگاه مجوز پروژه را گرفت جلساتی برای شناسایی تداخلات برگزار کردیم و افراد از راه‌های دور در آن شرکت می‌کردند. همه می‌توانستند مدل‌ها را مشاهده کنند، نظرات خود را ارائه دهند و نظرات دیگران را همزمان ببینند.»
به گفته سیمسون این تعداد تداخلات شناسایی شده و اصلاحاتی که در کارگاه اعمال شد از اتلاف مبلغ 10 تا 30 هزار پوند جلوگیری کرد.
در حین ساخت کارکنان پروژه از آیپدهای دارای برنامه BIM 360 Field استفاده می‌کردند که برای بررسی روند کار، استفاده می‌شد. به این ترتیب این نرم‌افزار محک جدی می‌خورد، چراکه در زمان عملیات ساخت، گزارش کاملی از هر مشکل در کارگاه همراه با جزئیات برای کارفرمایان، ارسال می‌شد. به این صورت که ابتدا مدیران بارکدهای نصب شده روی درها را اسکن می‌کردند و سپس با اپلیکیشن BIM 360 Field، مدل را برای دیدن آن اتاق، باز می‌نمودند. با نصب هر بخش از مدل، اطلاعات ثبت شده مربوط به آن در نرم‌افزار Revit، از جمله اطلاعات طراحی اصلی، کارهای انجام شده و چک لیست‌ها با لینک تمام نقشه‌های مربوطه در نرم‌افزار SharePoint Microsoft ذخیره شده و از طریق سرور دانشگاه بیرمنگهام، قابل دیدن است.
محک سامانه فناوری بیم (BIM)
فناوری بیم (BIM) بستری برای مدیریت اداره و نگهداری (Facility Management) سازه‌ها فراهم می‌آورد. برای رسیدن به این هدف نیازمند به تلاش برای ساخت مدلی سه‌بعدی و دقیق از نقطه نظر هندسی، خواهیم بود. در حین عملیات ساخت، اسکن لیزری نقطه‌ای از که ساختمان در چند مقطع، صورت گرفت، سپس مدل‌های BIM بر اساس آن اسکن مورد بازرسی قرار گرفتند و در صورت نیاز اصلاح شدند.
سیمسون در این زمینه بیان کرد: «توافق بر سر اینکه چه موقع اصلاحات را باید انجام دهیم کار بسیار مهمی بود. جابجایی دیواری به اندازه 25 میلی‌متر شاید کار مهمی به نظر نیابد اما همین کار می‌تواند در موقعیت سقف‌ها، کف‌ها و مدل‌های دیگر مانند رادیاتورها تأثیر بگذارد که این به معنی درخواست لزوم تغییرات بیشتری در مدل‌ها است.»
با پیوست‌کردن تعداد زیادی عکس از هر اتاق درستی مدل اثبات شد و این کار توسط سرویس‌های مخفی زیر سقف‌ها صورت گرفت.
اگر گروه اجرایی از وجود نشتی در دفاتر و اتاق‌ها اطلاع پیدا می‌کرد، قبل از آنکه آن را تخریب کند با استفاده از نرم‌افزار BIM 360 Field، موقیعت را بررسی می‌کردند تا ببیند پشت کاشی‌های سقف چه چیزی وجود دارد.
پس از اتمام پروژه ساختمان کورزن و در ادامه توسعه آن، پروژه کورزن 2 نیز مطرح شده است که در آن فناوری بیم (BIM) حتی به شکل کامل‌تری پیاده‌سازی خواهد شد. از جمله ویژگی‌های این پروژه جدید مدل‌سازی کامل چشم‌انداز، مدل‌های سه‌بعدی با جزئیات بیشتر از اسکلت‌بندی، قالب‌های فولادی و دیگر جزئیات خواهد بود.
تهیه شده توسط:صابر صادقی