نقش مدیریت اطلاعات ساختمان در بازسازی تقاطع کلیدی لندن
لندن تحولی جدید را تجربه می‌کند؛ بیش از 2 میلیارد پوند که برای تحول و نوسازی تقاطع کینگ اختصاص داده شده است. در این راستا مارتین دی (Martyn Day)، خبرنگار مجله AEC در مورد احیای این محل تاریخی گزارش می‌دهد و نقش مدیریت اطلاعات ساختمان در این پروژه بزرگ را زیرنظر گروه مهندسی BAM بررسی می‌کند.
بیمانا: مدیریت اطلاعات ساختمان در بازسازی یکی از مهم‌ترین تقاطع های کلان‌شهر لندن نقش پررنگی داشته است. تقاطع کینگ و خیابان سنت پانکراس برای سال‌های متمادی قلب حملونقل شهر لندن بوده است. اما اکنون مدت‌ها است که منطقه وسیعی از آن به زمین‌های بی‌مصرف و ساختمان‌های متروکه تبدیل شده است.
گام های اجرایی در تقاطع کینگ
قدم اول برای یک تحول بنیادین، نوسازی ساختمان ایستگاه قطار خیابان سنت پانکراس با معماری گوتیک معروف آن است. جایی که برای حملونقل قطارهای یورواستار (قطارهای تندروی بین لندن و پاریس) درنظرگرفته شده است. به همین خاطر دورنمای روشنی از موفقیت در انتقال مسافران قطارهای یورواستار به این تقاطع وجود دارد. درنتیجه مالکان ایستگاه یعنی شرکت قطار لندن و کانتیننتال و شرکت پست DHL تصمیم گرفتند در سال 2001 شرکت آرجنت (Argent) را به عنوان شریک کلیدی خود در این پروژه برگزیدند. شرکت آرجنت مسئول مطالعات و ارائه مشاوره‌های لازم را برای تدوین طرح جامع شد. در این طرح 67 جریب زمین به مجتمع‌های تجاری، مسکونی، رفاهی، خدماتی به همراه راه‌های ارتباطی میان آنها تبدیل می‌شود.
در سال 2006، مجوز طرح عمران و آبادی 50 ساختمان، 1900 باب خانه، 20 خیابان و 10 پارک و یک میدان صادر شد. همزمان طرح جامع بازسازی 20 ساختمان تاریخی نیز تهیه شد و کارهای زیربنایی این پروژه در سال 2007 آغاز گردید.
در سال 2008 کار ساخت میدان تاریخی گارانری (Granary)، با نظارت اداره میراث باغ‌های ارزشمند ویکتوریایی آغاز شد. جایی که در نوع خود یکی از بزرگترین فضاهای شهری اروپا به شمار می رود. این میدان زمانی مرکز ذخیره گندم برای نانواهای شهر لندن بوده است. اولین بنای بازسازی شده آن، اکنون مکانی برای نگهداری آثار هنری یکی از معروف‌ترین مدارس هنری جهان یعنی مرکز سنت مارتین است.
بازدید از محل
شرکت طراحی سازه و ساختمان به نام BAM نقش بارزی در روند بازسازی تقاطع کینگ ایفا کرده است. طراحی و مدیریت اطلاعات ساختمان در بیش از 11 ساختمان و کارهای زیاد دیگری برعهده همین شرکت قرار گرفت. به‌عنوان مثال در هنگام تحویل پروژه، مطابق فناوری بیم (BIM) اطلاعات زیادی شامل جزئیات راهبردی نیز تحویل کارفرما می‌شود.
در ادامه تحریریه مجله AEC برای بازدید از محل پروژه و دیدن برخی ساختمان‌های پروژه دعوت شدند. این مجموعه ساختمان ها، گلچینی از سبک‌های منتخب معماری و ترکیبی از ساختمان‌های تاریخی و نوساز هستند. فضایی مناسبی جهت سکونت، دفاتر اداری و فروشگاه‌های کوچک در این پروژه درست شده است.
هنگام بازدید در اختیار هرکدام از اعضای تحریریه یک دستگاه آیپد اپل (iPad Pro) قرار داده شده بود. آنها میتوانستند در بازدید در ساختمان‌های تکمیل شده میدان گارانری و ایستگاه مترو تقاطع کینگ از سیگنال‌های G4 تلفن‌های همراه خود استفاده کرده و با استفاده از برخی نرم‌افزارهای بارگذاری شده بر روی آیپدها، نقشه محوطه ببینند و از امکانات دسترسی به مدل معماری، انیمیشن‌های کامپیوتری و مدل‌های زنده نرم‌افزار رویت (Revit) ساختمان‌های پیش‌روی خود برخوردار شویم.
ایستادن در خیابان‌های شلوغ لندن و دسترسی به چنین اطلاعات مفصل و مشروحی چنان که افق دید هرچیزی تقریباً در دسترس باشد بسیار جذاب بود. اپلیکیشن آتودسک (Autodesk)، تلفن‌های همراه، مقطع و نمایی از جزئیات سقف، تراز، شیرآلات و لوله‌کشی سرویس‌ها را در دسترس قرار میدادند. شرکت BAM از این داده‌ها برای مدیریت ساختمان تا 25 سال دیگر استفاده خواهد کرد و هرزمان که نیاز به اعمال تغییرات و اصلاحاتی باشد این اطلاعات به روزرسانی خواهند شد. به عبارتی دیگر آنچه خبرنگاران در این بازدید مشاهده کردند نمونه‌ای واقعی و زنده از مدیریت اطلاعات ساختمان در یک فضای شهری بوده است.
استفاده از سامانه بیم (BIM) در محل پروژه
شرکت بم قویاً معتقد است داده‌های مدل بیم (BIM) بایستی مستقیم در اختیار همه کسانی قرار بگیرد که در هرسطحی در پروژه مشغول به کار هستند؛ نه صرفاً کسانی که در کابین‌های موقتی به کار طراحی مشغول هستند. برای تحقق این امر به همه کارکنان یک دستگاه آیپد دارای قاب‌های حفاظتی و متصل به سرور شبکه اینترنتی داده شده است. در هنگام نیاز، آنان قادر به دیدن مدل‌های کشیده شده و طراحی شده هستند.
با نوآوری‌های نرم‌افزارهای آتودسک همانند BIM 360 Field، با استفاده از سیستم ابر اطلاعاتی (Cloud) همکاری و گردش اطلاعات بین تمامی کارکنان افزایش یافته است. BIM 360 Field دامنه‌ای از امکانات و کارکردهای سودمند را فراهم کرده است. از جمله آنها کتابخانه مدارک دوبعدی و سه‌بعدی، چک‌لیست‌ها، خروج از سامانه، ردیابی و لیست‌های مورد نیاز ساخت‌و‌ساز می‌باشد.
هنگام بازدیدمان از پروژه و نگاهی اجمالی به ساختمان‌های تکمیل‌شده و در حال ساخت، متوجه فضای کوچک تفریحی و خرید به وسعت صد فوت مربع شدیم. این ساختمان به Coal drop Yard (به معنی خط مسیر انبار ذغال سنگ) موسوم بود که توسط توماس هیفرویک طراحی شده بود. نمونه‌ای کامل از انبارهای ذغال‌سنگ عهد ویکتوریایی در دهه 1850 که شرکت بَم سقف شیبداری بر روی آن طراحی کرده است.
نکته‌ای که در بازدید از پروژه جلب توجه می‌کند طراحی غیرعادی دستکش‌های کارکنان آنجا بود به گونهای که دو انگشت از دستکش‌ها برای کار با آیپدها بیرون از دستکش قرار داشت. این موضوع نشانگر متداول بودن استفاده از آیپد و دسترسی به داده‌های طرح دیجیتالی است که شرکت بَم از آن استفاده می‌کند. همه کارکنان به آخرین مدل‌های نرم‌افزار رویت دسترسی داشتند و طراحی دستکش‌ها نشان از مهارت خاص آنها در استفاده از مدل‌ها دارد.
قدم زدن در ساختمان‌های نیمه‌کاره با آیپد‌هایی در دست کارکنان به نظر هوشمندانه نمی‌رسد. اما مجریان طرح اطمینان داده‌اند تاکنون هیچ موردی از شکستن این وسایل گران‌قیمت در محل پروژه اتفاق نیفتاده است. در مفاد قرارداد با مجریان آمده است که اگر آنها بتوانند این آیپدها را دوسال سالم نگهدارند، اجازه خواهند داشت آنها را برای خود بردارند. بر اساس مشاهدات اینگونه به نظر می‌رسید که کارکنان این آیپدها را با طناب مثل جلیقه به خود متصل می‌کنند. به شکلی که حفاظ آن رو به بیرون قرار بگیرد. البته در روز بازدید برای هیچ کدام از آیپدها اتفاقی روی نداد اما نگهداری از آنها به مدت دوسال همچنان مسأله‌ای قابل توجه است.
شرکت بم از اسکن لیزری و ابزارهای دیجیتالی آتودسک (Autodesk) و تاپ‌کُن (Topcon) نیز در محل پروژه استفاده می‌کند. ثبت وضعیت اصلی یک ساختمان تاریخی برای هرکسی که کار تعمیر و بازسازی ساختمان انجام می‌دهد، اهمیت دارد. مثلاً وقتی کار به مراحلی می‌رسد که می‌خواهیم طاقچه‌ای در دیوار باز کنیم با موارد پیش‌‌‌‌‌‌بینی نشده‌ای، همچون قرار گرفتن اسکلت ساختمان در پشت نما مواجه می‌شویم و اغلب نیاز به اعمال تغییرات سریع در طراحی وجود دارد.
آینده مدیریت اطلاعات ساختمان
بعداز بازدید کارگاه ساخت، تحریریه مجله AEC برای بحث و گفتگوی بیشتر در مورد تأثیرات مدیریت اطلاعات ساختمان در شرکت بم به دفتر طراحی برگشتند. خوشبختانه گفتگوها بدون تعصبی که گاه کاربران فناوری بیم (BIM) دارند صورت پذیرفت. آنها به اظهارنظر در مورد نقاط قوت و ضعف مدل‌سازی اطلاعات ساختمان پرداختند. آنها تأکید داشتند که شرکت بم فقط فاکتورهایی را بکار می‌گیرد که بصورت معنی‌داری قابل استفاده باشند. در همان حال به ارزیابی و سنجش فاکتورهای دیگر و برآورد تاثیر بالقوه آنها بر فرآیند کار ادامه می‌دهد. با تمرکز بر روی تهیه سرویس‌های مدیریت اداره و نگهداری، شرکت بم پیشتاز در به‌روزرسانی فرآیندهای مدیریت مدل‌های دو بعدی است. این موضوع امر محوری در مدیریت زمان مدل‌سازی ساختمانی به شمار می‌رود.
یکی از بزرگترین چالش‌های مدیریت اطلاعات ساختمان در انگلستان، به کارگیری نیروهای کارآمد است. شرکت‌ها راه‌های زیادی را برای جذب نیروی کار و ارتقای دانش فناوری بیم (BIM) کارکنان خود بررسی کرده‌اند. اما در بازار گرم املاک و ضرب‌‌العجل دولت انگلستان در مورد به کارگیری فناوری بیم (BIM)، نیاز فراوانی به نیروی ماهر با دستمزد بالا وجود دارد. شاید یکی از راهکارهای احتمالی برای جذب نیروی کارآمد، ایجاد فضای ابتکاری و خلاق برای طراحان بااستعداد باشد. گروه پروژه در شرکت بم همچنین به استفاده از سرورهای پرسرعت و قدرتمند آتودسک و سرویس‌های مبتنی بر سیستم ابر اطلاعاتی برای مدیریت و به اشتراک گذاشتن داده‌ها علاقمند است. اشتراگ‌گذاری مدل‌های بزرگ و حجیم در بین گروه‌های پروژه، موضوعی است که شرکت بم با بکارگیری BIM 360 Field آسان کرده است.
استفاده از پهبادها از جمله دیگر فناوری های در دست بررسی است. از آن برای بازبینی پیشرفت مراحل کار و رصد مصالح بهکاررفته استفاده می‌شود. البته در محیط‌های شهری همیشه ریسک برخورد و تصادف با آنها وجود دارد اما مدیران اجرایی شرکت بم، اطمینان دارند که هوش مصنوعی و اطلاع‌رسانی از راه دور این وضعیت را به‌سرعت بهبود خواهد بخشید.
چاپ سه‌بعدی، ربات‌ها و قطعات پیش‌ساخته درکاهش هزینه‌ها و افزایش بازده کار بسیار اهمیت دارد. انجام کارهای ساخت در خارج از سایت ساختمانی روشی متداول خواهد شد. گرچه شرکت بم استفاده از قطعات پیش‌ساخته را قبلاً آغاز کرده بود. با این روش میزان اندازه‌گیری و برش‌کاری در محل پروژه بسیار کاهش یافته است. وی همچنین در مورد پیشرفت فناوری سه بعدی ساختمان در چین و لزوم به کارگیری آن در صنعت ساختمان‌سازی انگلستان اشاره کرد.
مزایای زودهنگام
استفاده از مدیریت اطلاعات ساختمان در پروژه تقاطع کینگ مزایای زودهنگام و آشکاری داشت.مدل‌سازی اطلاعات ساختمان (BIM) برای شرکتی که نه تنها امر طراحی و ساختمان‌سازی را برعهده دارد بلکه به‌دنبال مدیریت اداره و نگهداری آن بعد از اتمام کار ساختمانی است، سهم مهم و بسزایی ایفا می‌کند.
اغلب شرکت‌هایی که از فناوری بیم (BIM) استفاده می‌کنند در مورد مدیریت اداره و نگهداری ساختمان نیز سخن می‌گویند؛ گرچه این مقوله تاکنون دستاورد نسبتاً کمی داشته است.
در گفتگو با اعضای تیم فناوری بیم (BIM) آشکارا مشخص بود مقدار بسیار کمی سفارشی‌سازی برای نرم‌افزار رویت و اجزای آن صورت گرفته و مدل‌های اغلب به ساده‌ترین شکل نگهداشته شده بودند. به همین دلیل سطح پایینی از جزئیات مورد نیاز به کارگرفته شده بود، البته همه این موارد به نحوه تحویل پروژه بازمی‌گردد.
اکنون استفاده از ابزارهای مدیریت اطلاعات ساختمان در آیپدهای پرسرعت و سیار میسر شده و دسترسی به مدل‌های نرم‌افزار رویت با سرعت حیرت‌آوری از طریق BIM 360 Field انجام می‌گیرد. سطح مقطع یک مدل 10 طبقه و نشان‌دادن ویژگی‌های تأسیسات مکانیکی و الکترونیکی به همراه فاکتورهای سازه، مقاطع و ارتفاع امکان‌پذیر شده است. این‌ها چیزهایی هستند که پیشتر تنها پشت میزکار قابل دسترسی بودند؛ اما هنگامی که این تجربه به محل ساختمان تعمیم می‌یابد معنای واقعی خود را بازمی‌یابد.
تهیه شده توسط:محمدمهدی لطیفی نمین