کارفرمایان بهترین گروه برای اجرایی کردن فناوری بیم (BIM) هستند
اقبال شاکری دبیر کنفرانس مدلسازی اطلاعات ساختمان:
نخستین نشست خبری کنفرانس مدلسازی ساختمان، روز 24 دی در دانشگاه فنی امیرکبیر با حضور خبرنگاران رسانه‌های سراسری برگزار شد. در این نشست خبری، مجتبی عزیزی مدیر کنفرانس و اقبال شاکری دبیر آن به تشریح کنفرانس و مزیت‌های فناوری مدلسازی اطلاعات ساختمان (BIM) برای صنعت ساخت‌وساز پرداختند.
به گزارش بیمانا اقبال شاکری دبیر کنفرانس و استاد دانشگاه فنی امیرکبیر با اشاره به تقاضای گسترده برای استفاده از فناوری بیم (BIM) گفت: این فناوری امکانات گسترده‌ای برای کارفرمایان، ناظرین، پیمانکاران، مشاوران و شرکت‌های بیمه فراهم می‌کند. می‌توان با استفاده از سامانه یکپارچه‌ای که فناوری بیم (BIM) ایجاد می‌کند اطلاعاتی دقیق و کافی در اختیار ذینفعان پروژه‌ها قرار بگیرد.
اقبال شاکری افزود: با توجه به تقاضاهای صورت گرفته در مدلسازی اطلاعات ساختمان برگزاری این کنفرانس در دستور کار قرار گرفت. هم‌اکنون تدریس فناوری بیم (BIM) در دانشگاه‌های اصلی کشور انجام می‌شود و پایان‌نامه‌های زیادی در مقطع دکترا و فوق‌لیسانس در این زمینه انجام‌شده است.
معاون عمرانی دانشگاه آزاد اسلامی ادامه داد: برگزاری این کنفرانس با همگرایی و همراهی بین دانشگاهیان و سندیکاهای صنعت ساخت‌وساز میسر شد. هدف از برگزاری آن فرهنگ‌سازی در زمینه مزیت‌های فناوری مدلسازی اطلاعات ساختمان است که به‌اختصار فناوری بیم (BIM) نامیده می‌شود.
شاکری با توجه به توسعه این فناوری پیش‌بینی کرد که در آینده‌ای نه‌چندان دور قادر خواهیم بود همه اطلاعات را در فضای ابری ببینیم. این به معنی تصمیمات واقع‌بینانه‌تر و دقیق‌تر با توجه به اهداف در نظر گرفته‌شده برای پروژه است. شاکری گفت: این فناوری تنها مربوط به پروژه‌های بزرگ نیست و هر پروژه‌ای می‌تواند از این فناوری استفاده کند. ما از نظر علم، فناوری‌ها و نیروی انسانی مشکلی در این بخش نداریم. گرچه ممکن است مجبور باشیم برخی از تجهیزات و دستگاه‌ها را از خارج وارد کنیم.
منافع بیشتر فناوری بیم (BIM) برای کارفرمایان
شاکری اظهار کرد: نکته اصلی این است که بین گروه‌های ذینفع در صنعت ساخت‌وساز چه گروهی شروع‌کننده استفاده از فناوری بیم (BIM) خواهد بود. در حال حاضر در این زمینه توافق نظری بین گروه‌های مختلف وجود ندارد. در برخی از پروژه‌ها پیمانکاران از این تکنیک استفاده می‌کنند و در برخی کارفرمایان و در برخی دیگر مشاوران هستند که از این فناوری استفاده می‌کنند.
شاکری اظهار کرد: از نظر شخص من کارفرمایان بهترین گروه برای اجرایی کردن فناوری بیم (BIM) در کشور هستند. چراکه بهای تمام شده را کارفرما می‌پردازد و این فناوری موجب کاهش بهای تمام شده و زمان پروژه می‌شود. یکی از مزایای این کنفرانس این است که به‌صورت عملی این مزایا با اعداد و ارقام در اختیار شرکت‌کنندگان قرار خواهد گرفت. این فناوری همه مشکلات روش‌های سنتی و قدیمی را به‌صورت برخط و آنلاین حذف می‌کند. حتی قبل از شروع ساخت‌وساز می‌توان تمامی جوانب پروژه را مشاهده کرد. کاربران نیز بر اساس موقعیت خود میتوانند به برنامه‌ریزی بپردازند.
شاکری با اشاره به اجرای فناوری بیم (BIM) در برخی از پروژه‌های کشور گفت: امکان اجرایی شدن این فناوری در تمامی صنایع ساخت‌وسازی ازجمله صنعت ساختمان، نفت، گاز و پتروشیمی و صنایع زیربنایی وجود دارد. البته اجرای این پروژه‌ها مختص به پروژه‌های بزرگ نیست و می‌توان در پروژه‌های کوچک و متوسط نیز از بخشی از توانمندی‌های این فناوری بهره‌برداری کرد.
راهکاری برای بهره‌وری بیشتر
مجتبی عزیزی، مدیر کنفرانس با اشاره به بهره‌وری کم در صنعت ساختمان گفت: با استفاده از فناوری بیم (BIM) قطعاً می‌توان بهره‌وری را افزایش داد. با استفاده از این فناوری در منابع مصرفی، ماشین‌آلات و نیروی انسانی صرفه‌جویی می‌شود. به‌این‌ترتیب هم در دوره طراحی، ساخت و هم در مراحل بعدی یعنی تأمین و نگهداری صرفه‌جویی صورت می‌گیرد.
وی با اشاره به دوباره‌کاری‌ها در ساخت گفت: ازآنجاکه هماهنگی بین بخش‌های مختلف طراحی، سازه و تأسیسات نیست، شاهد دوباره‌کاری‌ها در این عرصه هستیم. در بخش مواد و مصالح نیز صنعت ساختمان ضایعات بسیار بالایی دارد. اگر با استفاده از این فناوری هماهنگی بیشتری بین دیسیپلین‌های مختلف ایجاد شود دیگر شاهد این بهره‌وری پایین نخواهیم بود.
وی افزود: مزایا البته فراتر است و با توجه مبحث 19 مقررات ملی ساختمان، مصرف انرژی بسیار مطرح است. یک سوم انرژی مصرفی مربوط به صنعت ساختمان است و با استفاده از این فناوری به استفاده از مدل‌های سه‌بعدی آنالیز انرژی به شکل بسیار ارزان‌تر و بدون هیچ هزینه اضافی امکان‌پذیر می‌شود.
اجرایی شدن از طریق سیاست‌های تشویقی
عزیزی در پاسخ به سئوالی در مورد حضور وزارت راه و شهرسازی به کنفرانس گفت: وزارت راه و شهرسازی در صدر حامیان کنفرانس قرار دارد. معاونت وزارت راه و شهرسازی، دکتر مظاهریان به همراه دفتر مقررات ملی ساختمان، مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی و در کنار آن سازمان برنامه و بودجه و سازمان نظام مهندسی همه در شورای سیاست‌گذاری کنفرانس شرکت می‌کنند.
وی افزود: با توجه به این کنفرانس همه میتوانند دور یک میز جمع شوند و مباحث را به بحث و گفتگو بگذارند. امیدواریم بعد از این کنفرانس شاهد اقدامات اجرایی در این زمینه باشیم.
اقبال شاکری نیز در همین زمینه گفت: در برخی از کشورها برای پروژه‌های متراژ بالا و یا پروژه‌های خاصی استفاده از فناوری بیم (BIM) اجباری شده است. قصد ما در وهله اول کمک به وزارت راه و شهرسازی، سازمان نظام مهندسی و شهرداری‌ها برای اجباری کردن فناوری بیم (BIM) و یا ایجاد مکانیسم‌های تشویقی در این زمینه است.
وی ادامه داد: دستگاه‌های دولتی برای ساخت ساختمان‌های خودشان باید پیشقدم بشوند. پروژه‌های زیربنایی همه میتوانند از این فناوری استفاده کنند. قصد کنفرانس این است در مرحله اول از طریق تدابیر تشویقی و در مرحله دوم بخشی از آن به صورت اجباری در کشور اجرایی شود.
“در برخی از کشورها برای پروژه‌های متراژ بالا و یا پروژه‌های خاصی استفاده از فناوری بیم (BIM) اجباری شده است. قصد ما در وهله اول کمک به وزارت راه و شهرسازی، سازمان نظام مهندسی و شهرداری‌ها برای اجباری کردن فناوری بیم (BIM) و یا ایجاد مکانیسم‌های تشویقی در این زمینه است.”
تحقق آرزوی شناسنامه فنی ساختمان
عزیزی با اشاره به کمکی که فناوری بیم (BIM) به شناسنامه فنی ساختمان می‌کند گفت: در این فناوری تمام اطلاعات به‌صورت یکپارچه و منظم در خروجی قرار می‌گیرد. به راحتی می‌توان نقشه‌های مختلف را مانند همان چیزی که قرار است ساخته شود تحویل بگیریم. شناسنامه فنی ساختمان گرچه از نظر قانونی وجود دارد اما با استفاده از زیرساخت فعلی کاری بسیار پرهزینه و پرزحمتی است اما با استفاده از فناوری بیم (BIM) می‌توانیم امیدوار باشیم که آرزوی تحقق نیافته شناسنامه فنی ساختمان اجرایی شود.
شاکری در مورد حضور سندیکاها خصوصی، سازمان‌های مردم‌نهاد و بدنه کارشناسی کشور در این کنفرانس گفت: برای هر موضوع تازه‌ای حضور دستگاه‌های تخصصی دولتی برای اعمال ضوابط و مقرارت لازم است. چون در غیر این صورت درخواست‌ها عمومی و کشوری نمی‌شود. البته حضور نهادهای مستقل به‌صورت شرکت‌ها در خود کنفرانس شکل خواهد گرفت.
عزیزی در همین زمینه گفت: شرکت‌های سازنده، پیمانکار و انجمن‌های مردم‌نهاد در شورای سیاست‌گذاری کنفرانس حضور دارند. مثلاً انجمن مدیریت پروژه ایران جزو اولین انجمن‌هایی است که برای برگزاری این کنفرانس اعلام آمادگی کرده است.
چشم‌انداز آینده فناوری بیم (BIM) در این کنفرانس
اقبال شاکری در جواب به سئوال خبرنگار بیمانا در مورد زیرساخت‌های راهبردی و راهکارها برای اجرایی کردن فناوری بیم (BIM) گفت: بخشی از این کنفرانس به معرفی و بررسی تجربیات دیگر کشورهای در حوزه آیین‌نامه‌ها، مقررات و قوانین است. اجرا و راستی آزمایی استفاده از فناوری بیم (BIM) تنها با استفاده از همین آیین‌نامه‌ها امکان‌پذیر است.
عزیزی نیز در این زمینه گفت: شعار کنفرانس “فناوری بیم (BIM): ضرورت‌ها، چالش‌ها و افق‌های پیش‌رو” است. یعنی ضرورت‌های پرداختن به این فناوری، چالش‌هایی که با آن روبرو هستیم و نحوه یکپارچه‌سازی دستگاه‌های مختلف خصوصی و دولتی و جامعه مهندسی کشور است و در نهایت چشم‌انداز این فناوری و مسیری است که برای آن باید پیموده شود.
وی افزود: این کنفرانس پایه‌گذار کنفرانس‌‌های بعدی خواهد بود. یعنی جهت‌گیری آنچه باید پیموده شود در این کنفرانس مشخص خواهد شد.
عزیزی در مورد حضور سخنرانان بین‌المللی گفت: تأکید بر ایرانیان مقیم خارج از کشور بود. یعنی کسانی که بسترهای کشور ما را به خوبی می‌شناسند و میتوانند مسیر کشورهایی که فناوری بیم (BIM) را پیمودند برای ما ترسیم کنند. تجربیات و درس‌نامه‌هایی را که آموختند را نیز میتوانند برای ما تعیین کنند. برای مثال نمایندگانی از آلمان، ایتالیا، انگلستان و استرالیا در این کنفرانس حضور خواهند داشت.
وی در زمینه تأثیرگذاری این فناوری بر اقتصاد مقاومتی گفت: یکی از پروژه‌هایی که در این کنفرانس معرفی می‌شود مربوط به کشور استرالیا است. تیمی 400 نفره در طراحی و اجرای پروژه دخیل بوده‌اند و بخش عمده‌ای از آنها از طریق صادرات خدمات فنی و مهندسی در این پروژه فعالیت می‌کنند. با توجه به تعداد بسیار بالای فارغ‌التحصیلان مهندسی در کشور و در راستای اقتصاد مقاومتی، نه تنها می‌توانیم از مهندسان توانمند برای پروژه‌های کشور خودمان استفاده کنیم؛ بلکه در صورت فراهم شدن بستر در صادرات خدمات فنی و مهندسی می‌توان از حضور همین مهندسان استفاده کرد. کشورهای درحال‌توسعه هم میتوانند در این فرایند شرکت کنند. افراد تیم پروژه را می‌توان از جاهایی که هزینه نیروی انسانی کمتر است به کار گرفت و این نمود دیگری از این فناوری است.
بخش خصوصی نیاز به دستورالعمل ندارد
شاکری در مورد برنامه کنفرانس برای جذب کارفرمایان گفت: سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور و دفتر نظام فنی و اجرایی به همراه دفتر تدوین مقررات ملی ساختمان باید به صورت جدی وارد این حوزه بشوند. البته در شروع با دستورالعمل‌های تشویقی و بعد از مدتی با دستورالعمل اجباری کارفرمایان دولتی موظف شوند از این فناوری استفاده کنند. بخش خصوصی درصورتی‌که مزیت‌های آن را بداند نیاز به دستورالعمل و بخشنامه ندارد. تنها این بخش را باید کمک کرد تا نسبت به فناوری بیم (BIM) آگاهی کسب کند.
برگزاری کنفرانس در روزهای 7 و 8 اسفند
گفتنی است اولین کنفرانس بین‌المللی مدلسازی اطلاعات ساختمان در روزهای 7 و 8 اسفند ماه جاری در مرکز تحقیقات مسکن، راه و شهرسازی در سه محور مباحث حاکمیتی سازمانی و زیرساخت‌های توسعه، کاربردها و مزایای مدلسازی اطلاعات ساختمان در چرخه حیات پروژه، ابزارها، تکنیک‌ها و فناوری‌های مرتبط با مدلسازی اطلاعات ساختمان با محوریت نشست‌ها برگزار می‌شود.
تهیه شده توسط:صابر صادقی