فناوری بیم (BIM) در پارک علم و فناوری اکستر
بیمانا: ساختمان بسیار مدرن و پیشرفته دِوون با وسعتی برابر 3 هزار مترمربع در پارک علم و فناوری اکستر (Exeter) در کشور انگلستان واقع شده است. این ساختمان یک “ابرکامپیوتر” به ارزش 97 میلیون پوند با وزنی معادل 140 تن را در خود جای داده است. این ابرکامپیوتر می تواند در هر ثانیه 16 هزار تریلیون محاسبه را انجام دهد که بخشی از تلاشی است که برای درک بهتر تغییرات اقلیمی محیط پیرامونی ما انجام گرفته شده است.
در همسایگی این “ابرکامپیوتر” جمعی از برجسته‌ترین و شایسته‌ترین دانشمندان دنیا در ساختمانی شش ضلعی گردهم آمدهاند. برای ساخت آن از مدارهای کامپیوتری و چراغ‌های نئون فیروزه‌ای رنگ فیلم علمی و تخیلی ترون (Tron) الهام گرفته شده است.
ماهیت مدرن پروژه
ماهیت “فوق مدرن” این ساختمان موجب شده تا به‌منظور تأمین ضوابط “سطح دوم فناوری بیم (BIM)” برای این پروژه، از آخرین استاندارد 1192-PAS و نیز مجموعه استانداردهای BS استفاده شود. کلیه مراحل انجام “فرآیند فناوری بیم (BIM)” از سطح سوم “برنامه اجرایی انجمن سلطنتی معماران بریتانیا (RIBA)” تا آخرین مراحل تکمیل، توسط مدیران اطلاعاتی و هماهنگ‌کننده‌های اصلی فناوری بیم (BIM) هدایت شده است.
مدت زمان زیادی صرف توسعه مجموعه قوانین در نرم‌افزار سالیبری (Solibri) شد. به این ترتیب فرآیند شناسایی تداخلات (Clash) توسط مهندسین معمار پروژه برای مدل‌های معماری، سازه و تأسیسات مکانیکی و الکتریکی بهینه‌سازی شود. کلیه “خطاهای هماهنگی” بر روی سرور آنلاین “BIM Collab” منتقل شد که این اقدام کارآیی استفاده از “گزارش تداخلات” را بالا برد. به این شکل که اعضای هر تیم قادر بودند تا “تداخلات” را به طور مستقیم در سیستم فناوری بیم (BIM) بارگذاری کرده و با داده‌های موجود در فضای آنلاین “BIM Collab” هماهنگ و سازگار باشند. این روش باعث “صرفه‌جویی مالی” قبل از شروع “عملیات ساخت” می‌شد.
به گفته مسئول هماهنگی فناوری بیم (BIM) «ما قادر بودیم “تداخلات” را قبل از رسیدن به کارگاه ساختمانی یا سایت شناسایی کنیم و گزارش آنها را سریعتر از حالت معمول استخراج نماییم. سرور “BIM Collab” به شکل تعاملی با دیگر سیستم‌ها کار می‌کند و پلاگین‌هایی برای اغلب پلت‌فرم‌های نرم‌افزاری موجود در بازار، تعبیه نموده که هماهنگی با فرمت استاندارد انتقال فایل بین نرم‌افزاری (IFC) بهسادگی امکان‌پذیر می‌سازد.»
فرآیند انتقال اطلاعات
کارفرما جدا از هماهنگی طراحی، مایل به بهینه‌سازی مدیریت اداره و نگهداری بود. این امر با بکارگیری یک فرمت استاندارد تبادل داده‌ای ([COBie[1) با قابلیت ارائه در مدل سه‌بعدی میسر بود.
رالف جیمز (Ralph James) از جمله مدیران کارفرمای پروژه در این زمینه گفت: «ارتباط کاری مستقیم با تیم اجرایی به ما این امکان را میداد که با شرکت تأمین‌کننده نرم‌افزار مدیریت تجهیزات، همکاری زودهنگامی را برقرار کنیم. این ارتباط مدیریت چابک تجهیزات و دارایی‌هایمان را تضمین می‌کرد.»
سالن نگهداری ابرکامپیوتر در پارک علم و فناوری حجم بالایی از تجهیزات را در خود جای داده است. پیمانکار ارائه این تجهیزات منبع عمده اطلاعات و مدل‌های اطلاعاتی لازم از مرحله تأمین تا مرحله تولید را در اختیار دارد. در مواردی که مدل‌های سه‌بعدی در دسترس نیستند، شرکت پیمانکار مدل‌هایی را با دقت کمتر تولید کرده که داده‌هایی به آن پیوست شده است. درنتیجه همه اطلاعات لازم می‌‌تواند در مدل اصلی بیم (BIM) موجود باشند.
فرآیند کار به این شکل است که با استفاده از نرم‌افزار Solibri به‌عنوان ابزاری برای تأیید داده‌ها با فرمت فایلی COBieاستفاده می‌شود تا نسبت به برآورده شدن “الزامات اطلاعاتی” و “درست بودن پارامترهای هر جزء” اطمینان حاصل شود.
گاولد به‌عنوان عضو هماهنگ‌کننده بیم (BIM) گفت: «در واقع ما بیشتر به‌دنبال تأیید کامل بودن مدل بودیم در حالیکه “پیمانکار پروژه”، مسئولیت تضمین “صحت اطلاعات ورودی” را برعهده داشت.»
چالش اصلی، انجام کار “به‌صورت دستی” برای انتقال اطلاعات و داده‌های لازم بر اساس فرمت COBie و به فناوری بیم (BIM) مورد استفاده بود. از افزونه (پلاگین) COBie Toolkitمربوط به نرم‌افزار رویت جهت انتقال” صفحات گسترده اطلاعاتی” به همراه پارامترهای مربوط به هر المان در مدل بیم (BIM) مانند درها، دیوارها و غیره استفاده می‌شد. “پیمانکار اصلی” داده‌های مربوطه را از “سازندگان تجهیزات” جمع‌آوری کرده و در “صفحات گسترده اطلاعاتی” به‌صورت دستی وارد می‌کرد. سپس با استفاده از ابزار نرم‌افزاری “CTC Suite” و به صورت “خودکار” داده‌های نرم‌افزار اکسل به نرم‌افزار بیم (BIM) مورد نظر بازگردانده می‌شد.
اطلاعات دارایی برای آینده
نتیجه نهایی، یکی از معدود تبادلات داده‌ای کاملاً یکپارچه در قالب فرمت فایلی COBie است که حاوی اطلاعاتی مانند بارکد، شماره سریال، تاریخ شروع ضمانت، هزینه‌های جایگزینی و پارامترهای اضافی دیگری بود که حتی فرمت فایلی COBie آنها را خود پوشش نداده بود.
به منظور استفاده کارفرما در آینده، تمامی داده‌ها به‌طور مستقیم به مدل اصلی بیم (BIM) مرتبط میشوند. به گفته گاولد «داده‌ها می‌بایست در مدل سه‌بعدی و همچنین در “صفحات گسترده اطلاعاتی” پایدار بمانند. چراکه ممکن است کارفرما در طی پنج سال آینده به منظور مدیریت روزانه تعمیر و نگهداری مایل به استفاده از نرم‌افزار CAD FM باشد.»
مدل اطلاعات دارایی بستری مناسب را برای پروژه‌های آتی کارفرما در سایت فراهم می‌کند که به صرفه‌جویی مالی هنگام انجام پروژه منجر خواهد شد.
رالف جیمز نتیجه می‌گیرد: «شاید مهم‌تر از همه این است که فناوری بیم (BIM) فرصتی را برای پیمانکاران آینده جهت یکپارچه‌سازی کارهایشان فراهم می‌سازد. درنتیجه فرآیند تحویل را هنگام پیشرفت کار به صورت کارآمدتر و به شکل برنامه‌ریزی شده ای عرضه می‌دارد.»
[1] Construction Operations Building Information Exchange
تهیه شده توسط:میثم کاظمی فرد